De Nieuwe Kerk
IJskoud houdt Hollandse herfst buiten de deur tijdens expositie in De Nieuwe Kerk.
Enorme hightech ontsmettingsvriezer beschermt waardevolle objecten Naturalis.
De beste manier om objecten te ontsmetten is bevriezing. Na tien dagen op -20 graden zijn alle eitjes en larven dood. Op dit moment staat er zelfs een compleet nijlpaard in.
Steven van der Mije – Programmamanager Naturalis
Na een ingrijpende verbouwing opende Nederlands bekendste natuurmuseum Naturalis in augustus 2019 haar deuren weer. Het museum heeft een groot depot waar van alles bewaard wordt, van woestijnmieren op een prikkertje tot complete dinosaurusskeletten. Geregeld leent Naturalis objecten uit, maar die mogen pas weer terug het depot in nadat ze twee weken diepgevroren zijn geweest. IJskoud hielp het museum met een hightech ontsmettingsvriezer. “Op dit moment staat er een compleet nijlpaard in.”
Naturalis is behalve een museum met alles over de natuur, ook het nationale kennisinstituut over biodiversiteit. Als ze dus ergens iets van insecten weten, dan is het in Naturalis. Steven van der Mije, Programmamanager bij Naturalis, vertelt: “Wij vinden insecten fantastisch en we hebben er heel veel in onze collectie. Maar sommige zien we hier liever niet. Dat zijn motten en museumkevers, die vreten onze collectie op. We doen er alles aan om die buiten de deur te houden.”
Als een uitgeleend object terug komt bij Naturalis, bijvoorbeeld een opgezet dier of een skelet, moet dat eerst ontsmet worden om te voorkomen dat eitjes of larven mee naar binnen liften. Van der Mije vertelt: “De beste manier om die objecten te ontsmetten is bevriezing. Na tien dagen op -20 graden zijn alle eitjes en larven dood.”
Nu klinkt dat bevriezen simpeler dan het is. Ten eerste is er een enorme vriezer nodig, waar complete olifanten of walvissen in passen. Om die formaten te faciliteren heeft IJskoud bij Naturalis een vriescel van maar liefst 50m2 gebouwd. Bovendien gaan larven en eitjes in een soort winterslaap als de temperatuur langzaam daalt en daarmee kunnen ze de vrieskoude overleven. De vriezer moet dus een soort shock-freeze kunnen toepassen die voor de larven en eitjes dodelijk is. Maar deze twee zaken waren niet de grootste technische uitdaging. Die zat ‘m in het ontdooien.
Henk Komin, technisch directeur van IJskoud: “Iedereen heeft weleens iets laten ontdooien op het aanrecht. Je ziet dan condens van het bevroren product af komen en dat verandert in water naarmate het product ontdooit. Een nat doosje spinazie a la crème is in de regel geen probleem. Een nat exemplaar van een inmiddels uitgestorven, opgezet museumdier is natuurlijk geen optie.”
Om dat probleem te tackelen is het belangrijk de luchtvochtigheid in de cel te beheersen en op maximaal vijftig procent te houden. Dan blijft het ontdooiende object mooi droog. Om dit voor elkaar te krijgen combineerde IJskoud een vriesinstallatie met een geavanceerd luchtbehandelingssysteem. De gehele installatie is door IJskoud-monteur Sander Bakker geprogrammeerd en heeft drie voorgeprogrammeerde behandelingen. Vanaf iedere computer of smartphone kunnen Naturalis-medewerkers het systeem in real-time monitoren. Steven van der Mije enthousiast: “Vanwege de verbouwing hebben we nogal wat in te halen, dus die vriezer draait al weken volcontinu. En ik kan niet anders zeggen… hij werkt gewoon perfect!”
IJskoud houdt Hollandse herfst buiten de deur tijdens expositie in De Nieuwe Kerk.
Beter een goede buur dan een verre vriend: vakspecialisten versterken elkaar.
Vier koelsystemen en een gewonnen race tegen de klok. Zomers koel, ’s winters warm.
Schrijf u in en ontvang nieuws in uw inbox.
Copyright 2021