Er zijn veel dingen erg als het 35 graden is. Maar voor een gemiddelde ondernemer staat een kapotte koeling wel met stip op één. Gelukkig is daar Sander Bakker (42, een van de vier Sander Bakkers van Uithoorn). Hij heeft deze hele week oproepdienst voor de firma IJskoud. Het koeltechnisch bureau, gevestigd in de Digitaalstraat in Noord, onderhoudt koelinstallaties: koelingen en professionele airconditioning.
Op hete dagen draaien ze overuren. Vrijdag was Bakker bij een groot hotel, zaterdagmiddag bij een horecagelegenheid in het Vondelpark – de appeltaart kon niet meer gekoeld – en nu is hij bij de fabriek van slagerij Woorts. Woorts zit in de Maasstraat, maar zijn ossenworst en filet américain worden gemaakt in Abcoude.
Het is nog best koel in de fabriek. Maar er is een enorm verschil tussen koel en koud, zegt Henk Komin (51), directeur van IJskoud. “Min 273 graden. Dát is koud. Daarboven is alles warm, of warmer.” Hier is de vakman aan het woord. “Een verwerkingsruimte: 8 graden. Koeling: 0 graden. Een vriezer min 20, een airco plus 20. En in ziekenhuizen moet je soms wel koelen tot min 80.”
Bakker heeft het lek snel boven. Een van de koelingen is stuk, die van de verwerkingsruimte. Hij wijst het bedieningspaneel aan: boven de knopjes van de koelcel staat 1,8. Zo koud is het nu in de de koeling – niks aan de hand dus. Maar de ruimte boven is inderdaad een stuk warmer. De boosdoener staat op het dak. Of laten we eerlijk zijn: de echte boosdoener is het dak zelf. Dat is veel te warm geworden.
Komin legt het systeem van koelen uit: in de koelinstallatie beneden neemt een chemisch koudemiddel de warmte van de omgeving op en geeft daar kou voor af. De warmte die dan in de koelbuizen opgeslagen zit, wordt door de compressoren geleid en moet uiteindelijk buiten worden afgegeven. Maar als het buiten te warm is, kan de machine zijn warmte niet kwijt.
Bezwijken
En hier, op het dak, is het tegen de vijftig graden. Wat wil je: het is een plat dak in de volle zon, bedekt met zwarte platen, en op de grond is het al 35 graden. Oudere koelapparatuur gaat uit van een daktemperatuur van 28 graden, de nieuwere apparatuur werkt alweer met 32 graden. Maar vandaag is het hoe dan ook te heet.
Bakker herstart de installatie en koelt extra met water. Morgen wordt het kouder, dat scheelt – maar de verwachting is dat de opwarming van de aarde heel, heel veel meer werk gaat opleveren. Niet alleen doordat koelingen bezwijken onder hoge buitentemperaturen, maar ook voor de energietransitie: voor warmtepompen heb je koeltechnici nodig.
Bij IJskoud zouden ze zo nog vijf monteurs kunnen gebruiken – dat is een kwart van hun personeelsbestand erbij. “We hebben nu gelukkig een paar Syriërs,” zegt hij. Die hadden vroeger zelf allemaal airconditioning natuurlijk, de techniek beheersen ze, alleen is de communicatie wat lastig. En ze zijn wat makkelijker, zegt Bakker voorzichtig. Komin: “Ze moeten nog wennen aan de Nederlandse maatstaven.”
Nieuwe koelmonteurs komen er niet zomaar. “Ik wist vroeger niet eens dat het beroep bestond,” zegt Komin. “Timmerman, dat kende je. Loodgieter, elektricien. Maar koelmonteur? Nee. Dan kies je dus ook niet voor die opleiding.”
Ossenworsten
Bij het ROC Amsterdam gaat de opleiding monteur warmtetechniek pas van start bij voldoende aanmeldingen. Ede is de dichtstbijzijnde plek waar de opleiding loopt. “Maar daar moet je hele dagen naar school. Dat willen technici niet. Die willen even wat leren, dan weer aan de slag, dan weer wat leren, enzovoort.” Dus komt IJskoud in september met een eigen opleiding koeltechniek, in samenwerking met het ROVC, een commerciële aanbieder. Een paar modules, en dan kan elke deelnemer met een diploma aan de bak.
Bakker doet dit werk al 21 jaar. Hij kwam bij IJskoud toen Fokker failliet ging. “Het is elke dag anders,” zegt hij. “Je rijdt de hele Randstad door, en ziet elke dag andere klanten.”
Komin: “Vroeger zaten we veel in de horeca. Die mensen zijn je vergeten zodra je het probleem gefikst hebt. De bedrijven die we nu hebben, ziekenhuizen, hotels, die herkennen de vakman.”
Ook slager Peter Woorts is blij met ze. Als alles weer draait, komt hij aanzetten met een paar ossenworsten, als bedankje. Prima op temperatuur.
bron: www.parool.nl
